Bio-energie is elektriciteit, warmte of gas die gewonnen wordt uit organisch materiaal (biomassa). Dit is bijvoorbeeld hout, groente-, fruit- en tuinafval, rioolslib en mest. Biomassa kan op verschillende manieren duurzame energie leveren.
Verbranding van biomassa
Elektriciteitscentrales en afvalverbrandingsinstallaties wekken elektriciteit en warmte op door biomassa te verbranden. Dit is 1 van de goedkoopste manieren om duurzame energie te produceren. Kolencentrales mogen in de toekomst niet meer dan 25 petajoules biomassa (bijvoorbeeld bomen) bijstoken. Dit staat in het Energieakkoord. Ook is afgesproken dat de biomassa aan duurzaamheidscriteria moet voldoen. Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden om meestook van biomassa te stimuleren.
Groen gas
Uit biomassa kun je ook groen gas winnen. Door plantenresten (samen met mest en rioolslib) te vergisten of te vergassen, ontstaat ruw biogas. Dit biogas kan worden omgezet in ‘gewoon’ aardgas. Het kan ook dienen om warmte of elektriciteit mee op te wekken. De Rijksoverheid stimuleert de productie van groen gas met de SDE+-regeling.
Biobrandstoffen in benzine en diesel
Biomassa kan ook als basis dienen voor de productie van biodiesel en bio-ethanol. Deze biobrandstoffen kunnen (voor een deel) de gewone benzine en diesel aan de pomp vervangen. Benzine- en dieselleveranciers zijn verplicht om in hun product een klein percentage biobrandstoffen bij te mengen. In 2013 bevat brandstof aan de pomp enkele procenten biobrandstof. In 2020 moet dat 10% zijn.
Duurzame of hernieuwbare energie
Bio-energie wordt gerekend tot een van de vormen van duurzame energie. Onder het begrip ‘duurzaam’ wordt echter niet door iedereen hetzelfde verstaan. Over het algemeen wordt bio-energie als ‘duurzaam’ beschouwd als aan een aantal voorwaarden is voldaan:
Bij de opwekking van bio-energie mag in de gehele energievoorzieningsketen geen sprake zijn van schadelijke milieu-effecten;
Er mag geen sprake zijn van uitputting van natuurlijke grondstoffen: de hoeveelheid plantaardig materiaal dient op peil te blijven door voldoende aanplant en onderhoud van bossen;
De benutting van natuurlijke grondstoffen moet zo optimaal mogelijk zijn: natuurlijke grondstoffen dienen zo hoogwaardig mogelijk te worden ingezet en de omzetting van biomassa in bruikbare energie dient met een zo hoog mogelijk rendement te gebeuren.
Bio-energie is in alle gevallen te beschouwen als een vorm van hernieuwbare energie. Bio-energie is net als zonne-energie, windenergie en waterkracht afkomstig van een hernieuwbare, zeg maar onuitputtelijke bron.
Bio energiePlanten en bomen halen bij hun groei CO2 uit de lucht en bij de omzetting van biomassa in electriciteit en warmte komt deze CO2 weer vrij. Door de benutting van plantaardig materiaal wordt dus geen (extra) CO2 aan de atmosfeer toegevoegd. De opwekking van bio-energie is een continu cyclisch proces van vastlegging en vrijmaking van CO2, die past in de natuurlijke kringloop. Het verschil met het natuurlijke kringloopproces is dat we de vastgelegde CO2 in bruikbare energie omzetten, terwijl dat in de natuur volgens een proces van vertering en verrotting verloopt.
Is een open haard duurzaam?
Het stoken van houtblokken in een gewone open haard gaat gepaard met forse warmteverliezen. Veelal moet er meer worden bijgestookt met de CV-installatie dan er nuttig aan ruimteverwarming wordt bijgedragen door de open haard. Door de noodzakelijke trek van de schoorsteen verdwijnt er veel warmte die aanwezig is in de huiskamer naar buiten. Ook bevatten de rookgassen allerlei schadelijke stoffen. Het stoken van houtblokken in een open haard is daarom niet aan te bevelen. Een speciale houtkachel of tegelkachel, waarbij het hout zo schoon mogelijk verbrand wordt, levert wel een nuttige bijdrage aan de toepassing van duurzame energie.
Milieuorganisaties
Milieuorganisaties volgen de ontwikkelingen nauwgezet en staan vaak kritisch tegenover bio-energie. Zo vinden zij dat er vaak onduidelijkheid is over de herkomst van de biomassa: zonder inzicht in productie, vervoer en verwerking, is duurzaamheid niet te meten. Daarnaast zijn ze van mening dat bij veel biomassaverwerking schadelijke stoffen vrijkomen; dat geldt voor mest, rioolslib en sloophout. Het gaat om zware metalen, chloor, zwaveloxide en fijn stof, maar ook broeikasgassen zoals methaan, lachgas en fluorgas. Volgens hun kan de teelt van biomassa voor bio-energie (m.n. biobrandstof) wereldwijd de biodiversiteit en voedselproductie bedreigen, door houtkap en tekort aan akkerbouwgronden; dat geldt voor palmolieproductie, waarvoor mogelijk tropisch regenwoud moet wijken.
Overheid
Behalve om energie te produceren, kun je biomassa ook op andere manieren als grondstof gebruiken. In de chemie bijvoorbeeld bij de productie van plastics. Volgens het kabinet kan Nederland zich de komende jaren ontwikkelen tot een belangrijk centrum voor de biobased economy. Dat is een economie waarin biomassa centraal staat..
Energieleveranciers
Driekwart van alle duurzame energie in Nederland wordt gemaakt van biomassa. Dit plantaardige en dierlijke materiaal kan als bron dienen voor de productie van elektriciteit, warmte en gas. Energieleveranciers die stroom aanbieden die voor meer dan 5% is opgewekt door middel van biomassa zijn o.a.: Greenchoice, Essent, DELTA, E.ON, Energiedirect.nl en Eneco.
Bron: Platform Bio-Energie – Rijksoverheid
